ادبي
حسين محمديان؛ حجت الله فسنقري؛ مهدي خرمي
المجلد 14، العدد 48 ، ديسمبر 2018، ، الصفحة 123-148
المستخلص
سبکشناسي لايهاي يکي از شيوههاي بررسي آثار ادبي است که متن را به پنج لاية آوايي، واژگاني، نحوي، بلاغي و ايدئولوژيک تقسيم ميکند، سپس شاخصههاي برجسته و ويژگيهاي مؤثر در پيدايي سبک فردي در هر يک از لايههاي يادشده را بررسي مينمايد. يکي از متون ادبي که گنجينهاي سرشار از معارف الهي است ولي مهجور واقع شده، صحيفه صادقيه است که ...
أكثر
سبکشناسي لايهاي يکي از شيوههاي بررسي آثار ادبي است که متن را به پنج لاية آوايي، واژگاني، نحوي، بلاغي و ايدئولوژيک تقسيم ميکند، سپس شاخصههاي برجسته و ويژگيهاي مؤثر در پيدايي سبک فردي در هر يک از لايههاي يادشده را بررسي مينمايد. يکي از متون ادبي که گنجينهاي سرشار از معارف الهي است ولي مهجور واقع شده، صحيفه صادقيه است که سبکي ادبي و کلامي شيوا و بليغ دارد. اين مقاله ميکوشد با تکيه بر روش توصيف و تحليل زباني ـ محتوايي، جنبة موسيقايي و برجستهترين ويژگيهاي آوايي صحيفه صادقيه مانند تکرار (حروف، واژه و جمله يا عبارت)، سجع، جناس، تضاد و مراعاتالنظير و نقش و تأثير آواها در رساندن پيام به مخاطب را بررسي کند. ايدئولوژي و نگرش امام صادق (ع)، همچون چتري بر جنبههاي مختلف سبک ايشان سايه افکنده بهطوريکه موسيقي و آواي کلامشان نيز تحت تأثير آن ايجاد شدهاست. موسيقي و آواي موجود در صحيفه صادقيه، متناسب با غرض و معناي هر دعاست. امام (ع) با استفاده از شکل و معناي واژگان يعني برونه و درونة زبان، موسيقي دروني و معنوي (فکري) زيبا و متنوعي را آفريدهاند. ايشان با تکيه بر ويژگيهاي صوتي حروف، بهرهگيري از تکرار حروف و همچنين با استفاده از عناصر موسيقيآفرين و سبکساز همچون تکرار، سجع، جناس، تضاد و مراعاتالنظير و... در صحيفه صادقيه علاوه بر ايجاد آهنگي دلنشين، معاني و مفاهيم موردنظر خود را به بهترين شکل به مخاطب انتقال دادهاند.